Dłużnik to podmiot którego obowiązek spełnienia na rzecz wierzyciela świadczenia (pieniężnego lub niepieniężnego) został stwierdzony tytułem wykonawczym. Obowiązek spełnienia świadczenia jest przymusowo realizowany w drodze egzekucji sądowej (postępowania egzekucyjnego). Dłużnik jest stroną postępowania egzekucyjnego i przeciwko niemu jest prowadzone to postępowanie. W związku z powyższym w ramach postępowania egzekucyjnego na dłużnika nakładane są określone obowiązki.
Dłużnik ma obowiązek:
- Spełnienia świadczenia,
- Znoszenia egzekucji sądowej,
- Udzielania Komornikowi wyjaśnień,
- Stawiania się na wezwania Komornika,
- Informowania Komornika o zmianie miejsca pobytu.
Spełnienie świadczenia. Podstawowym obowiązkiem dłużnika jest obowiązek spełnienia świadczenia. W przypadku egzekucji świadczeń pieniężnych obowiązek ten polega na zapłacie Komornikowi egzekwowanego świadczenia wraz z kosztami egzekucyjnymi na rachunek bankowy Komornika Sądowego Rafała Buśko nr rachunku: 41 1020 2892 0000 5002 0441 7291 Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski SA O/ Kraków (SWIFT BPKOPLPW) bądź gotówką bezpośrednio w Kancelarii lub u Komornika.
Pokwitowanie komornika ma taki sam skutek jak pokwitowanie sporządzone w formie dokumentu urzędowego, ma więc charakter pewny. Poprzez zapłatę do Komornika całości egzekwowanego świadczenia wraz z kosztami egzekucyjnymi dłużnik zwalnia się z długu, a postępowanie egzekucyjne ulega zakończeniu, wówczas nie mogą być podjęte czynności egzekucyjne, a czynności podjęte ulegają uchyleniu. Ponadto Komornik po dokonanej do niego zapłacie całości egzekwowanego świadczenia wraz z kosztami egzekucyjnymi odnotowuje o tym wzmiankę na tytule wykonawczym który pozostaje w aktach bez zwrotu do wierzyciela. Powyższe powoduje, że zarówno pokwitowanie Komornika jaki sama zapłata egzekwowanego świadczenia do Komornika ma charakter pewny w tym znaczeniu, że: jednoznacznie zwalnia dłużnika z długu (pokwitowanie ma skutek dokumentu urzędowego), zapobiega przyszłej egzekucji (wzmianka na tytule wykonawczym o spełnieniu świadczenia i pozostawienie go w aktach bez zwrotu wierzycielowi) oraz eliminuje skutki wszczętej egzekucji oraz zapobiega podjęciu kolejnych czynności egzekucyjnych (ze względu na konieczność zakończenia egzekucji i uchylenia podjętych czynności egzekucyjnych).
Przedstawione skutki występują automatycznie co gwarantuje wyłącznie zapłata egzekwowanego świadczenia wraz z kosztami egzekucyjnymi do Komornika.
Z kolei brak zapłaty egzekwowanego świadczenia wraz z kosztami egzekucyjnymi do Komornika powoduje podjęcie kolejnych czynności egzekucyjnych, co wiązać się może ze wzrostem kosztów egzekucyjnych. Wpłaty należy dokonać w całości oraz natychmiastowo tj. bezpośrednio w tym samym dniu po uzyskaniu informacji o wszczęciu postępowania egzekucyjnego. Komornik podejmuje czynności egzekucyjne bezpośrednio po wszczęciu postępowania egzekucyjnego, nie „czeka” więc z ich podjęciem, zapłata egzekwowanego świadczenia wraz z kosztami egzekucyjnymi do Komornika tamuje więc ich rozwój oraz niweluje skutki wszczętej egzekucji. Dłużnik ma obowiązek dokonać natychmiastowej zapłaty egzekwowanego świadczenia do Komornika, obowiązuje tu więc zasada „im szybciej tym lepiej”.
Znoszenie egzekucji sądowej. Złożenie przez wierzyciela wniosku egzekucyjnego wraz z tytułem wykonawczym powoduje po stronie Komornika obowiązek automatycznego wszczęcia postępowania egzekucyjnego oraz podjęcia czynności egzekucyjnych. Komornik nie jest uprawniony do badania zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym. W związku z powyższym dłużnik ma obowiązek znoszenia podejmowanych przez Komornika czynności egzekucyjnych. Tym samym dłużnik ma obowiązek współdziałania z Komornikiem oraz nie utrudniania Komornikowi w podejmowanych czynnościach. W szczególności dłużnik nie może usuwać, ukrywać, zbywać, darować, niszczyć, rzeczywiście lub pozornie obciążać albo uszkadzać składniki swojego majątku zajęte lub zagrożone zajęciem, co może grozić odpowiedzialnością karną.
Udzielanie Komornikowi wyjaśnień. Dłużnik ma obowiązek udzielenia Komornikowi wyjaśnień w zakresie informacji mających znaczenie dla egzekucji. Inne osoby nie będące stronami postępowania egzekucyjnego (tj. nie będące dłużnikiem ani wierzycielem) mają obowiązek udzielania Komornikowi informacji pod rygorem ukarania grzywną.
Stawianie się na wezwania Komornika. Dłużnik powinien stawić się na wezwanie Komornika i to zarówno wezwania doręczane przez pocztę, jak również pozostawiane przez Komornika lub upoważnionego pracownika w drzwiach, mieszkaniu, miejscu prowadzenia działalności oraz na wezwania telefoniczne lub przekazywane w innej formie.
Informowanie Komornika o zmianie miejsca pobytu. Dłużnik ma obowiązek informowania Komornika o każdej zmianie miejsca pobytu trwającej dłużej niż miesiąc. Zmiana miejsca pobytu bez poinformowania Komornika zagrożona jest karą grzywny.
Prawa autorskie zastrzeżone. Autor tekstów - Rafał Buśko