Uprawnienia wierzyciela

Wierzyciel ma prawo do :
- Egzekucji sądowej (komorniczej)
- Wyboru Komornika
- Zlecenia Komornikowi poszukiwania majątku dłużnika
- Wyboru sposobów egzekucji
- Zabezpieczenia roszczenia

Egzekucja sądowa

Egzekucja sądowa to postępowanie mające na celu przymusową realizację świadczenia od dłużnika (wyegzekwowanie świadczenia). Wyłącznie właściwym do przeprowadzenia egzekucji sądowej w zakresie świadczeń pieniężnych i niektórych świadczeń niepieniężnych jest komornik sądowy. Podstawowym prawem wierzyciela jest możliwość dochodzenia swoich świadczeń od dłużnika w drodze egzekucji sądowej.

Prawo do egzekucji sądowej wynika nie tylko z treści tytułu wykonawczego, ale również
 z wywodzącej się z prawa rzymskiego podstawowej zasady pacta sunt servanda, czyli umów należy dotrzymywać! Tym samym w przypadku braku spełnienia przez dłużnika, wierzyciel ma prawo przymusowego dochodzenia swojej wierzytelności do dłużnika w drodze egzekucji sądowej. Egzekucja sądowa jest bowiem jedyną prawnym sposobem przymusowego dochodzenia świadczeń, natomiast komornik sądowy pozostaje zasadniczym organem egzekucji sądowej.

Podstawą wszczęcia postępowania egzekucyjnego jest wniosek egzekucyjny oraz tytuł wykonawczy. Postępowanie egzekucyjne wszczyna się na wniosek wierzyciela. Celem wszczęcia postępowania egzekucyjnego wierzyciel składa do Komornika wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego (wniosek egzekucyjny) wraz z tytułem wykonawczym.

Wybór komornika

Wybór Komornika. Wierzyciel ma prawo wyboru Komornika, który nie posiada sześciomiesięcznych zaległości w prowadzeniu postępowań, do przeprowadzenia postępowania egzekucyjnego czy zabezpieczającego. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla Krakowa – Podgórza w Krakowie Rafał Buśko jest właściwy do prowadzenia spraw z wyboru wierzyciela. Wierzyciel dokonując wyboru Komornika składa oświadczenia o dokonanym wyborze. Oświadczenie takie może być złożone na wniosku egzekucyjnym (zabezpieczającym) lub odrębnym piśmie. W przypadku dokonania wyboru Komornika Rafała Buśko może mieć np. formę zapisu „właściwość miejscową Komornika uzasadniam wyborem przez wierzyciela Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Krakowa Podgórza w Krakowie Rafała Buśko”.

Zlecenie poszukiwania majątku

Zlecenie poszukiwania majątku. Wierzyciel powinien dostarczyć Komornikowi jak najwięcej informacji na temat majątku dłużnika. Jeśli wierzyciel nie posiada informacji na temat majątku dłużnika lub posiada informacje częściowe to celowe jest by zlecił Komornikowi poszukiwanie majątku dłużnika. W tym celu wierzyciel składa stosowny wniosek, który może być złożony na wniosku egzekucyjnym bądź odrębnym piśmie. Zlecenie powyższe może mieć np. formę zapisu „zlecam Komornikowi poszukiwanie majątku dłużnika w trybie art. 797 ze znaczkiem 1 kpc”. W przypadku zlecenia poszukiwania majątku Komornik oprócz podjęcia czynności egzekucyjnych i zajęcia określonych składników majątkowych wskazanych przez wierzyciela poszukuje kolejnych elementów majątku dłużnika celem dokonania ich zajęcia.

Sposoby egzekucji

Sposoby egzekucji. Wierzyciel we wniosku egzekucyjnym powinien wskazać sposoby egzekucji. Wierzyciel może wnioskować o egzekwowanie świadczenia w oparciu o wszystkie sposoby egzekucji i w stosunku do całego majątku dłużnika. Sposoby egzekucji dotyczą rodzaju majątku dłużnika w stosunku do którego ma być skierowana egzekucja. Celowym jest żeby wierzyciel wskazał jak najwięcej informacji dotyczących majątku dłużnika, jego źródeł przychodów (dochodów). Jeśli wierzyciel nie posiada precyzyjnych informacji dotyczących majątku dłużnika, które pozwalałyby na zajęcie majątku i skuteczną egzekucje, to może zlecić Komornikowi poszukiwanie majątku dłużnika, natomiast sposoby egzekucji wymienić we wniosku egzekucyjnym ogólnie np. poprzez następujące sformułowanie we wniosku egzekucyjnym „wnoszę o przeprowadzenie egzekucji z: ruchomości, wynagrodzenia za pracę, rachunku bankowego, wierzytelności, innych praw majątkowych, nieruchomości”.

Zgodnie z klasyfikacją kodeksową zawartą w kodeksie postępowania cywilnego ustawodawca wymienia następujące sposoby egzekucji: egzekucja z ruchomości, egzekucja z wynagrodzenia za pracę, egzekucja z wierzytelności rachunku bankowego, egzekucja z wierzytelności, egzekucja z innych praw majątkowych, egzekucja z nieruchomości.

Zabezpieczenie roszczenia

Zabezpieczenie roszczenia. Przed wydaniem tytułu wykonawczego można zabezpieczyć roszczenie w drodze postępowania zabezpieczającego. Postępowanie zabezpieczające podobne jest do egzekucyjnego, z tym że nie zmierza do zaspokojenia wierzyciela (zwanego w postępowaniu zabezpieczającym uprawnionym), ale do zabezpieczenia jego roszczeń, które jeszcze nie zostały stwierdzone tytułem wykonawczym. Postępowanie zabezpieczające może poprzedzać postępowanie egzekucyjne. Środki uzyskane w postępowaniu zabezpieczającym przekazuje się na depozyt sądowy, a podlegają one wydaniu wierzycielowi po uzyskaniu przez niego tytułu wykonawczego i wszczęciu egzekucji. Postępowanie zabezpieczające przeprowadzone jest na podstawie nieprawomocnego tytułu egzekucyjnego, co ustawodawca dopuszcza w niektórych sytuacjach, np. nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym.